Sporen van Pablo Picasso vind je wereldwijd overal. Barcelona is de stad waar een jongen een man werd en zijn artistieke vorm vond. Onze Wereldstadgids Robb bericht.
FIN DE SIÈCLE
Het zijn de laatste jaren van de 19e eeuw. Wereldwijd beleven grote steden al decennialang een enorme opmars. In Midden-Europa groeien steden als Berlijn en Boedapest in sneltreinvaart, in Spanje is het Barcelona dat een reusachtige bloei beleeft. Sinds halverwege de 19e eeuw heeft de uitvinding van de stoommachine en het gebruik van elektriciteit ook in de Catalaanse hoofdstad een enorme industralisatie teweeg gebracht. Barcelona groeit uit zijn voegen, haalt de oude middeleeuwse stadsmuren naar beneden en groeit uit naar de kleine omliggende dorpjes aan de hand van l´Eixample (de nieuwe wijk, in de vorm van een grid systeem).
De nieuwe welvaart wordt in Barcelona geuit in geweldig mooie architectuur. De trotse Catalanen herstellen hun cultuur en taal aan de hand van poezie, zang en schilderkunst. Het is het fin de siècle van Barcelona.
Binnen deze context van economische en culturele bloei, zien ook vele kunstenaars de kans om hun talenten te laten zien. Met hun modernistische schilderstijl geven Santiago Rusiňol i Prats en Joaquim Mir Trinxet de toon aan. Barcelona bruist en streeft ernaar Europa´s tweede centrum van de kunst te worden, naast Parijs.
VERHUIZING NAAR BARCELONA
Wanneer de vader van Picasso in 1895 een baan wordt aangeboden in Barcelona op de kunstacademie, vertrekt de familie Ruiz Picasso vanuit La Coruña naar een stad waar op dat moment zoveel gaande is. Pablo Picasso is 14 jaar wanneer hij in Barcelona komt wonen en al gauw krijgt hij de kans zich aan te melden bij de kunstacademie La Llotja. Hij wordt aangenomen en deelt zijn klas met leerlingen die bijna twee keer zo oud zijn. Door zijn enorme talent verdient hij veel respect van zijn klasgenoten en leraren. Zijn vader stuurt hem naar de kunstacademie in Madrid. Picasso lijkt er niet te kunnen aarden, wel kan hij genieten van de meesterwerken in de kunstmusea van de stad.
EIGEN STIJL
Picasso komt al snel terug naar Barcelona, maar wordt ziek en lijdt aan roodvonk. Hij trekt zich terug in het landhuis van een goede vriend in La Horta de Sant Joan. Plotseling zijn er geen leraren meer die hem vertellen wat hij wel en wat hij niet moet doen, waardoor hij zichzelf vindt in zijn eigen stijl. Picasso herstelt van zijn ziekte en komt terug in Barcelona waar de taverne Els 4 Gats een kopie lijkt van Le Chat Noir, de bekende bar in Parijs. Hier kwamen de avant-garde kunstenaars en schrijvers samen om te filosoferen over het leven en nieuwe kunststromingen. De plek bestaat overigens nog steeds: een aanrader voor een lekker bakje koffie.
Omringd door de grootmeesters van zijn tijd, komt de jeugdige Picasso graag naar deze taverna. Hij ontmoet er wellicht ook een andere grote naam uit Barcelona, Antoní Gaudí, die er eveneens kind aan huis was. Picasso´s eerste onofficiële tentoonstelling vindt plaats in Els 4 Gats, zijn eerste officiële tentoonstelling in Sala Pares. Sala Pares bestaat nog steeds en dient nog altijd als een expositieruimte.
Barcelona groeide juist in Picasso´s jaren uit naar een stad waar men open stond voor nieuwe kunststromen, nieuwe uitingen en zo ging het de kunstenaars voor de wind. Alles was er mogelijk: Picasso valt dus met zijn neus in de boter. Het is dan ook niet gek dat Barcelona zo´n geliefde plek was bij Picasso. Het is de plek waar hij van puber in een man veranderde, en zijn artistieke vorm vond.
JONGENSDROOM PARIJS
Één van zijn schilderijen werd in 1900 vertoond op de Wereldtentoonstelling in Parijs. Dit was de perfecte gelegenheid om zijn jongensdroom uit te laten komen. Hij vertrekt met zijn vriend en collega Casagemas naar Parijs, het walhalla van de kunst waar het leven zowaar nog gekker was en kunstenaars het straatbeeld bepaalden. Picasso reist enkele jaren tussen de twee steden heen en weer, tot op zijn 20ste levensjaar besluit definitief te verhuizen naar de stad van het licht.
Wanneer Franco in 1939 de macht in handen neemt in Spanje, weet Picasso zeker dat hij niet meer zou terug keren naar Spanje voordat deze dictator van zijn troon is gestoten. Dit gebeurde dan ook niet meer. Franco stierf in 1975, twee jaar na Picasso.