Naast de bekende universele paasgebruiken kent Tsjechië tijdens Pasen een wel heel specifieke traditie. Op Tweede Paasdag vindt er een ritueel plaats dat velen zal doen verbazen. Wereldstadgids Aleš vertelt erover.
Pasen wordt vaak als een Christelijke viering gezien. Echter behoort binnen Europa, Tsjechië tot de groep landen met de minst aantal katholieken van de bevolking (slechts 15%), en toch wordt Pasen hier groots gevierd.
Van de lente spreken we wanneer de dag en de nacht even lang is, astronomisch is dat om het noordelijk halfrond 20 of 21 maart. Pasen is vervolgens de zondag na de eerste vollemaan van de lente. Elk jaar waar een moment om naar uit te kijken: na een lange, grauwe winter wordt het eindelijk weer warmer en zonniger!
Net als in Nederland staan in Tsjechië eieren en bloembollen in het teken van wedergeboorte en de komst van de lente. Maar naast deze bekende paasgebruiken kennen zij echter nog iets zeer specifieks.
Volgens de oude tradities dient iedere man, van jong tot oud, een stok te vlechten van verse wilgentakken. Het is de bedoeling dat die de wilgentakken zelf vindt, plukt en in elkaar vlecht. Het is een gebruik dat in onze consumptiemaatschappij helaas langzaam aan het uitsterven is: de paasklokken worden steeds vaker gekocht. In die tijd dat de man de stokken plukt en vlecht, schilderen vrouwen de eieren.
K O N T T I K K E N
Tweede Paasdag is de dag waarop oude tradities weer tot leven komen. De mannen gaan op pad naar familie en kennissen en in kleine dorpen zelfs naar compleet vreemden. Veelal zien we vaders samen met hun zoon. Nadat ze hebben aangebeld, beginnen ze met het opzeggen van een paasgedicht. Tijdens dit gedicht mag de man de vrouw op haar kont tikken met zijn paasstok. En mag daarbij net zo lang doorgaan totdat het gedicht afgelopen is.
De traditie leert dat de sappen in het verse wilgenhout de vrouw voorzien van frisheid en vruchtbaarheid voor het komende jaar. Als een bedankje voor deze service krijgt de man een borrel en de zoon een beschilderd ei. De vrouw voorziet de stokken van een lintje.
Maar de situatie verandert compleet als de man te lui is om vroeg op te staan en niet vroeg in de ochtend komt. Dan mag de vrouw een hele emmer water over zijn hoofd heen gooien.